Tilburg

De SP fractie stelt vandaag schriftelijke vragen aan de burgemeester naar aanleiding van het instellen van zogenaamde ‘roadblocks’ in Tilburg. “Aan de ene kant vertellen dat het steeds veiliger wordt in Tilburg, en aan de andere kant met dit soort oorlogsmaatregelen komen, daar klopt geen snars van”.

Totale wegversperringen waarbij iedere willekeurige automobilist in eerste instantie als mogelijke verdachte wordt aangemerkt, en pas mag doorrijden als hij of zij heeft aangetoond níets kwaads in de zin te hebben, zijn maatregelen die thuishoren in oorlogsgebieden, niet in Tilburg. Na cameratoezicht, gezichtsscans en preventief fouilleren is dit de zoveelste overtreffende trap in de veiligheidshysterie. De SP fractie wil van de burgemeester weten wat hij hiermee precies denkt te bereiken in de zin van preventie van woninginbraken en het ‘communiceren van veiligheidsgevoelens’.

Dat veiligheid prioriteit moet hebben in het gemeentelijk beleid kan de SP ondersteunen. Veel maatregelen van ‘Fijnaut’ zijn zinvol en zullen hun vruchten afwerpen. Maar dat wil niet zeggen dat álles met het etiketje ‘veiligheid’ een goede zaak is. Voorop staat voor de fractie de effectiviteit van maatregelen: “We willen dan ook precies weten wat het doel van deze actie is, zodat we later kunnen evalueren of deze manier van werken überhaupt wel zinvol is in het terugdringen van het aantal woninginbraken”.

Dat laatste is wel een probleem. Ook het preventief fouilleren in Tilburg is ingevoerd met de belofte dat het zou bijdragen aan echte veiligheid, maar het meten daarvan blijft achterwege. “De meeste vangsten die daar gedaan worden hebben helemaal niets met het doel te maken: mensen met achterstallige bekeuringen of jongeren zonder paspoort op zak, niet precies het soort boeven die zo’n zware maatregelen rechtvaardigen”.

De politie zelf drukte het gisteren tijdens een presentatie op het bureau aan de Ringbaan Zuid goed uit: ‘Een vliegende kraai vangt altijd wat’. Natuurlijk zullen bij deze roadblocks mensen tegen de lamp lopen. Maar juist omdat dat zo natuurlijk is, kan dát nooit een argument voor invoering zijn. Preventieve huiszoekingen zullen ook ongetwijfeld overtredingen of zelfs misdrijven aan het licht brengen. Het gaat dus altijd ook minstens om de maatvoering, de zwaarte van een middel ten opzichte van het dreigende gevaar en het verwachtte resultaat. “Met roadblocks tegen woninginbraken is die verhouding compleet verloren”, aldus de SP fractie.

De cijfers die de politie gisteren presenteerde over de afname van het aantal misdrijven in Tilburg laat juist een bemoedigend beeld zien. Minder woninginbraken, minder bedrijfsinbraken, minder autodiefstallen en minder berovingen. Volgens de districtschef is er in Tilburg het afgelopen jaar geen énkele woning met het politiekeurmerk veilig wonen slachtoffer geworden van inbraak. En worden de meeste autodiefstallen gepleegd door zo’n 120 veelplegers die dicht op de huid worden gezeten. Dat zijn maatregelen die effect hebben en gericht zijn, in tegenstelling tot een hagelschot als roadblocks.

“Het is niet vol te houden dat Tilburg steeds veiliger wordt als je ondertussen draconisch maatregelen blijft introduceren. Wat is de boodschap van dit soort wegversperringen? ‘Wij werken aan uw veiligheid’, of juist ‘Het is hier zó onveilig dat we maatregelen moeten invoeren die u alleen kent van TV-beelden uit Bagdad of de Gazastrook’?”. Volgens de SP fractie vergroot je juist het onveiligheidsgevoel door de situatie in Tilburg af te schilderen als eentje waarbij roadblocks blijkbaar noodzakelijk zijn.

Dat iemand ‘niets te verbergen heeft’ is de slechtst denkbare reden om dit soort maatregelen goed te keuren. Met deze redenering staat de deur wagenwijd open voor élke maatregel en wordt het idee dat er sprake zou moeten zijn van een zeker evenwicht tussen ingreep en doel volkomen los gelaten. Het doel heiligt dan alle middelen, en dat is een totalitaire, dogmatische manier van denken. In een democratische rechtstaat wordt er van uitgegaan dat iemand onschuldig is totdat schuld is bewezen, dat iemand niet verdacht is totdat daar een concrete aanleiding voor is, en ligt de bewijslast daarvoor bij de aanklager. De redenering dat verdachtmakingen van willekeurige burgers in orde zijn omdat onschuldigen dan wel onschuldig zullen blijken is het op z’n kop zetten van dit democratische fundament.

De roadblocks zijn een volgende stap op een hellend vlak dat enkele jaren geleden is ingezet met het cameratoezicht. Op dat moment werden voorspellingen als ‘en straks gaan we zeker iedereen op straat zomaar fouilleren’ als belachelijk van de hand gedaan. Toen het preventief fouilleren werd ingevoerd werd de vrees voor nog ingrijpendere maatregelen in de toekomst weggewuifd met de opmerking ‘dat dat overdreven is omdat we hier tenslotte niet onder een totalitair regime leven’. Nu roadblocks worden toegevoegd aan het rijtje instrumenten dat de politie gebruikt om inbrekers te vangen kijkt niemand meer terug naar waar we vandaan komen. Elke nieuwe maatregel wordt geïsoleerd behandeld en uitsluitend beargumenteert met de voorspelde effectiviteit ervan. Dat die niet wordt gemeten lijkt slechts bijzaak en daar om vragen wordt afgedaan als gezeur. En het idee dat er behalve de vermeende effectiviteit ook nog andere overwegingen een rol zouden moeten spelen bij de afweging over welke middelen voor welke doelen worden ingezet is inmiddels vloeken in de kerk. Woorden als integriteit, privacy en de vooronderstelling van onschuld zijn verdacht en de gebruikers ervan worden afgeschilderd als verdedigers van criminelen.

De SP is geen tegenstander van het bestrijden van onveiligheid, integendeel. Wij willen graag effectieve maatregelen die passen bij de situatie. Het opvoeren van het aantal wijkagenten, de bikerteams, een betere bereikbaarheid van de politie, potige badmeesters die ettertjes bij hun lurven het zwembad uitzetten, grotere zichtbaarheid van de politie in urgentiegebieden en op risicomomenten, het politiekeurmerk veilig wonen, stelselmatige daderaanpak, het veiligheidshuis, meer aandacht voor nadetentie, een veiligheidstoets bij bouwen, allemaal maatregelen die hun effectiviteit hebben bewezen, die duidelijk gericht zijn, waarbij middel en doel op elkaar zijn afgemeten en vol gesteund worden door de SP fractie. Dat zijn geen softe geiteharensokkenmaatregelen. Een dergelijke voorstelling van zaken vertroebelt de echte discussie en degradeert die tot een wedstrijdje wie het hardst kan roepen.

Om het middel van de roadblocks in een democratische samenleving in te kunnen zetten moet er duidelijkheid zijn over het doel, de effectiviteit én de maatvoering. Vooralsnog is daar geen sprake van. Dáár willen wij graag het debat over voeren.

Reageer op dit artikel