Tilburg

Vandaag houdt de gemeenteraad haar Algemene Beschouwingen over de begroting van 2008. Hieronder de speech van Veerle Slegers namens de SP. De door de SP ingediende voorstellen vindt u hier.

Er was eens…. Een stad zo mooi, dat het de schônste stad van het laand werd genoemd. En die stad heette Tilburg. Da’s geen sprookje, da’s echt waar: Het College zegt het zelf. Kijk maar in deze Begroting: Tilburg snélt omhoog op de ladder van aantrekkelijke steden. We zijn daarnaast ook een Actieve Stad, een Ondersteunende Stad en een Kansrijke Stad. We zijn de snelste groeier op sociaal-economisch gebied. We zijn geen verzorgingsmaatschappij meer, maar een participatiemaatschappij. We zijn hard bezig om een comfortabele en aantrekkelijke stad te worden, met een prettige verschijningsvorm en fraaie opvallende gebouwen. Het stadsbestuur wil ook de ruimte geven aan initiatieven in de stad: Aan een cultuurverandering waarbij burgers, ambtenaren en bestuurders in een nieuwe verhouding komen te staan tot elkaar en vertrouwen hebben in elkaar. We investeren in de stad en haar burgers, zegt deze begroting. We gaan voor armoedebestrijding, duurzaamheid en economische ontwikkeling. Want wij zijn Allemaal Tilburgers.

Aldus de Begroting. En aldus het College. Maar is het ook Aldus de SP? Nou nee. En zou het aldus de Tilburgers zijn? Tja, wie zijn wij om daarop Nee te zeggen? En toch vermoeden wij, nee, menen wij te weten dat het allemaal nogal tegenvalt met Tilburg momenteel. Dat al die superlatieven mooie woorden zijn, maar dat het toch veel te vaak bij mooie woorden blijft. En dat de daden ofwel achterwege blijven, ofwel te langzaam op gang komen, ofwel totaal de verkeerde kant op gaan.

Wat blijft er bijvoorbeeld over van Tilburg als Ondersteunende Stad, als nu al blijkt dat we in het eerste jaar van de WMO al bijna een half miljoen tekort komen op alleen de uitvoering van de Loketten Z? Het is het eerste echte stukje WMO-beleid en er is al geen geld voor. Nergens vinden we in de begroting terug welke sociale en financiële risico’s er meekomen met de WMO. Het Rijk geeft veel te weinig geld mee voor de uitvoering van deze Wet Maatschappelijke Ondersteuning -die eigenlijk Wet Maatschappelijke Onrust zou moeten heten-. Want alle landelijke patiënten- en cliëntenverenigingen maken zich grote zorgen, thuiszorgmedewerkers worden en masse ontslagen, er zijn lange wachtlijsten voor indicatiestelling, demente bejaarden worden via een “beslisboom” telefonisch geïndiceerd. Is er straks nog wel geld om woningaanpassingen te betalen? Of ondersteunende begeleiding? En hoe zit het met preventieve zorg? Niemand weet het en iedereen maakt zich druk. Behalve het College van Tilburg: ”We hebben geen idee en we zien wel waar we het van betalen.” Ach, en misschien heeft het College wel gelijk. Want de problemen met Welzorg en met de deeltaxi zijn eerder dit jaar toch ook prima opgelost? En zo snel ook!

Het is een beetje als vorig jaar: Toen zei de SP ook dat er veel meer geld moest komen, toen voor armoedebestrijding. Niet nodig, riepen de coalitiepartijen, het College trekt er al genoeg voor uit. Een jaar later lezen we in de Begroting dat er ruim €6 miljoen wordt vrijgemaakt. Nou, super! Maar heeft het College er echt een jaar over moeten doen om te beseffen dat dit nodig was? En dan nog eens wat: Hartstikke goed dat er een begin is gemaakt met de uitvoering van de maatregelen die hier vorig jaar zijn afgesproken. En nou is er geld beschikbaar. Ga dan een stuk voortvarender en daadkrachtiger aan de slag dan tot nu toe het geval is geweest. Alle mooie woorden, alle spreekbeurten en aandacht van staatssecretarissen over het wonderschone Tilburgse armoedebeleid ten spijt: Er gaat nog veel te veel mis. Nog een heleboel Tilburgers –werkend en niet werkend- én hun kinderen gaan gebukt onder torenhoge schulden, onder uitsluiting, onder een onheuse, vernederende behandeling door ambtenaren en instellingen, onder bureaucratische chaos bij Sociale Zaken, onder de keiharde terreur van Essent en de Belastingdienst. Nog teveel Tilburgers zijn het slachtoffer van de tweedeling in de stad waartegen ook het gemeentebestuur nog steeds geen echte vuist heeft weten te maken. Nog teveel Tilburgers én hun kinderen zitten achter de sansevieria’s omdat ze geen geld en kracht hebben om mee te doen. Tot het moment dat we na een driedubbele versnelling van dat Verdeelde Tilburg écht een Ongedeelde Stad hebben weten te maken, moet het College ophouden zich op de borst te kloppen over z’n vernieuwende armoedebeleid. Tilburg schônste stad van het Laand? Voor deze Tilburgers nog lang niet.

En dat betekent ook: Stoppen met de duurbetaalde maar volstrekt ineffectieve ArbeitsEinsatz-trajecten van de reïntegratiebureau’s. De Begroting toont nergens lessen te trekken uit het confronterende Rekeningcommissie-onderzoek met zijn schokkende, beschamende conclusies. Maak nou eens een écht effectief en eerlijk werkgelegenheidsplan voor iedereen die kan werken, met respect voor ieders eigenheid. En “respect” betekent in elk geval beslist níet dat je arbeids-onbekwame Tilburgers in een fabriekshal bij elkaar zet, ze op de een of andere manier aan het werken zet en dat “Zeker Werk in Zicht” noemt.

Terug naar de mooie woorden. Economische ontwikkeling, dat is niet alleen Maintenance Valley en academici leren hoe ze ondernemer worden. Het betekent ook genoeg banen weten te creëren voor mbo-ers en laaggeschoolden, die samen toch echt de bulk van je werknemers-potentieel vormen. Daar staat veel te weinig over in de Begroting. En economische ontwikkeling betekent in elk geval niet dat je eerst een nieuwe bioscoop in de binnenstad gaat bouwen en die dan meteen weer om zeep helpt door een megabios aan de rand van de stad te plannen. Het betekent waarschijnlijk ook niet dat je eerst -alsof het niks- is een miljoenenoverschrijding inboekt voor je PieterVreedepleinPrestigeproject om meteen daarna je nog maar net van de schrik bekomen binnenstadondernemers weer de stuipen op het lijf te jagen door ineens een MegaMall te willen. Aan de ándere kant van de stad. En nu we het toch daarover hebben: Wat stelt dat BrabantStad nou eigenlijk voor, als je niet eens met je partners daarin overlegt over zo’n MegaMall of over die Megabios? Wij vragen ons zo ondertussen wel af, wanneer dat Brabantstad desondanks uitgroeit tot een soort bovenregionale bestuurslaag, of het dan wel wenselijk is dat daar alleen op Collegeniveau beslissingen worden genomen…

En nu we toch bij de fysieke infrastructuur zijn aangeland: Weet het College zeker dat Tilburgers hun stad nog steeds de Schônste Stad van het Laand vinden? Die fantasieloze blokkendoosbios aan de Heuvel, de dito blokkendozen van Westpoint en de Stadsheer en de andere dozen daar, of die aan de Quirijnboulevard? De betonnen hufterproof-boombakken aan het Koningsplein, de Cityring, de geplande hoogbouw en de “inprikker” in het Piushavengebied, of het Structuurplan Noordoost dat samen met de MegaMall het prachtige landelijke gebied aan de Noordkant van Tilburg gaat veranderen in een betonnen stadsaanbouw: Zouden Tilburgers dat verstaan onder een “”prettige verschijningsvorm” of als “comfortabele, aantrekkelijke stad” of als “fraaie opvallende gebouwen”? Wij hebben uit diverse betrouwbare bronnen vernomen dat op die vraag toch vooral negatief wordt geantwoord.

En dat is nou jammer. Want zegt deze begroting ook niet dat het College “ruimte wil geven aan initiatieven in de stad:?” En dat burgers, ambtenaren en bestuurders vertrouwen moeten hebben in elkaar?
De SP-fractie is echt benieuwd naar wat alle buurtcomité’s, planteams en bewonerswerkgroepen in het Piushavengebied -die allang als lastige vliegen zijn weggewoven door de gemeente- denken van deze fraaie frases. Of de bewoners rond de Vijfsprong? Of die in het Groenewoud waar de Skaeve Huse moeten komen. Of die rond de Quirijnboulevard. Om maar eens enkele burgers te noemen.

En nou we het toch over wonen hebben: Het woordje “woonvisie” staat ook in de Begroting, alleen mogen we nou onderhand wel eens weten welke woonvisie dat dan is. En of daarin staat dat er genoeg betaalbare huurhuizen komen, en dan ook op plekken waar nu alleen nog dure koop is. En of het voor Tilburgers die urgent een woning nodig hebben wat minder onmogelijk wordt om daaraan te komen.
Dat heeft ook weer te maken met die Ongedeelde Stad die we willen. En met Allemaal Tilburgers, die ook Allemaal zelf willen weten waar ze gaan wonen en met wie. Dan komen die dialoog en die ontmoeting waar het College allemaal van die mooie maar weinig effectieve pilotjes voor heeft bedacht, tenminste eens wat vanzelfsprekender op gang. En als er dan ook nog overal genoeg ruimte en activiteiten komen voor jongeren, zodat we minder geld en energie kwijt zijn aan opvang voor als het misgaat, dan gaat het nog wel goed komen met de stad.

Kortom: De stad Tilburg moet ván en vóór Alle Tilburgers zijn. En de gemeente Tilburg moet náást Alle Tilburgers staan en er mét hen voor zorgen dat de stad weer de schônste stad van het laand wordt. Zodat het sprookje werkelijkheid wordt. Helaas zullen er een heleboel moties en amendementen overheen moeten gaan, wil dat met deze Begroting van dit College gebeuren.

29 oktober 2007
SP Tilburg