Mall: Tilburgers beslissen!
Mall: Tilburgers beslissen!
De SP was een jaar geleden al tegen de megamall en is door alle onderzoeken (waaronder die van onszelf) alleen maar gesterkt in het tegen-standpunt. Dat we het voorstel van een referendum hebben gedaan, doet aan ons standpunt niks af. In de raadsvergadering van 27 oktober stemde een meerderheid van de raad voor het doen van een haalbaarheidsonderzoek naar de mall en voor een referendum op 4 juni, tegelijk met de Europese verkiezingen. Hieronder de bijdrage van fractievoorzitter Veerle Slegers in het raadsdebat.
Waarom een referendum? Simpel: Omdat de komst van een megamall zo’n grote impact op de stad zal hebben dat zowat elke Tilburger er op de een of andere manier de gevolgen van zal merken. En dus moet die Tilburger kunnen meepraten. Dat is op zich al een goede reden voor een referendum.
Een tweede reden staat bondig omschreven in de Dikke van Dale. Daarin staat het woord democratie als volgt omschreven: “Staatsvorm waarbij het volk (door vertegenwoordigers) zichzelf regeert en vrijelijk zijn meningen en wensen kan uiten.” Over het onderwerp van de mall heeft dat volk zijn mening en wensen tot nu toe niet vrijelijk kunnen uiten: Ten tijde van de verkiezingen speelde het onderwerp nog niet en de aspirant-volksvertegenwoordigers hadden hun standpunt dus nog niet bepaald.
Bovendien, en dat is de derde reden, is het voor de meeste fracties hier in de raad ongelooflijk moeilijk gebleken om zelfs na maanden van discussie tot een afgewogen standpunt te komen. Alle onderzoeksrapporten, alle adviezen van consultants, de soms loodrecht op elkaar staande meningen van ondernemersverenigingen, de elkaar tegensprekende opiniepolls creëerden een heleboel mist, verwarden eerder dan verduidelijkten. Lobbygroepen pro of contra weten zoals gebruikelijk de weg naar de politiek goed te vinden en roepen om het hardst waardoor de discussie nog ingewikkelder wordt.
Sommige politieke partijen doen druk mee aan het nog meer vertroebelen van de kwestie. Bijvoorbeeld door te zeggen dat ze tegen de mall in het collegevoorstel zijn, terwijl ze vervolgens wel een eigen voorstel indienen voor tóch een mall. Andere partijen doen er eeuwen over om te zeggen of ze nou vóór of tégen de mall zijn, simpelweg uit opportunisme: Omdat ze niet goed kunnen inschatten waarmee ze het meeste schade lijden: Door de winkeliers in hun achterban te verliezen, of de consumenten. Vervolgens komt zo’n partij met een tegenstandpunt, maar gaat dan toch met de projectontwikkelaar om de tafel om te kijken of er dealtjes kunnen worden gesloten. Dat alles maakt het er allemaal niet doorzichtiger en duidelijker of zuiverder op. Noch voor de raad zelf, noch voor de Tilburger.
Die andere overheid die er iets van zou moeten vinden (het provinciebestuur), zou een visie moeten hebben op grootschalige detailhandelsontwikkeling in Brabant. Helaas heeft de provincie ondanks eerdere grootschalige projecten in en net buiten Brabant nog steeds geen idee. Sterker nog, de verantwoordelijke gedeputeerde is vooralsnog niet bereid om die visie te ontwikkelen of een standpunt in te nemen. Waarmee het provinciebestuur zich nalatig toont en betrokkenen de noodzakelijke houvast onthoudt. Op een moment dat een regievoerende overheid de bestuurlijke en zelfs morele verantwoordelijkheid heeft om die houvast te bieden.
En dus zegt de SP: Als politiek en overheid er uit allerlei inhoudelijke en vooral politiek-strategische motieven niet uitkomen, laat dan het volk zelf beslissen, op basis van de conclusies van een haalbaarheidsonderzoek! Nog een andere definitie voor democratie: 'Een staatsvorm waarbij niet individuen of groepen, maar het volk de drager is van de politieke macht.’
Echte democratie is meer dan de mening van de mensen alleen te laten meetellen op momenten dat het jou goed uitkomt. Echte democratie is burgers serieus nemen: Naar hen luisteren, hen zo goed mogelijk informeren zodat ze een goede, afgewogen beslissing kunnen nemen. Dat doe je door een referendum te houden.
En als een meerderheid van de stemmers een beslissing neemt die niet strookt met jouw standpunt: Dan is dat heel vervelend. Maar er is dan wel sprake geweest van echte democratie, waarbij de mensen hebben kunnen aangeven wat ze willen. De geschiedenis laat zien dat vertegenwoordiging en democratie vaak met elkaar op gespannen voet staan. Bestuurders hebben vertegenwoordiging vaak misbruikt als middel om de weerspannige massa te beteugelen in plaats van hen een stem te geven. Maar Jean-Jacques Rousseau zei halverwege de achttiende eeuw al: “Vrijheid vraagt de actieve, persoonlijke deelname van iedereen.”
Laten wij als raad en college geen onszelf in stand houdende elite zijn die de passieve massa van het volk regeert, waardoor die bevolking terecht cynisch en somber wordt en vervreemd raakt van wat in haar naam gedaan wordt en van diegenen die dat doen.
Tot slot nóg een reden om specifiek als tegenstander van de mall dat referendum te willen: Als alle tegenstanders de handen ineen slaan en de Tilburgse bevolking kunnen overtuigen om Nee te zeggen tegen de megamall, is dat een enorm sterk signaal naar andere gemeentes in Brabant en de rest van Nederland om ook hún handen niet aan zo’n megamall te branden. En om dan dus definitief Nee te zeggen tegen dit soort onnodige en desastreuze megaprojecten dat alleen goed is voor de geldbuidel van de projectontwikkelaar en misschien voor het ego van enkele bestuurders.