Tilburg

De uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (wmo) door gemeentes is een zaak van veel hoofdbrekens. Onherroepelijk is er getouwtrek tussen ambtenaren die vanuit hun achtergrond een inhoudelijke visie op de uitvoering van de wmo hebben en bij hun beleidsvoorstellen het faciliteren van benodigde zorg als uitgangspunt hanteren, en hun collega’s van de financiele controle die de budgetten moeten bewaken. De verantwoordelijke wethouder zou erop moeten sturen dat in de eerste plaats zorg en participatie gewaarborgd worden. Dat zijn immers basisrechten van burgers, geen privileges. Met zorg en participatie valt niet te marchanderen.

Gezondheidszorg onder een dak

Gisteren moest ik voor een consult naar mijn huisarts. Na afloop was er zowaar tijd om even de wmo te bespreken. Hij is net een eigen praktijk begonnen in een nieuwbouwwijk waar behalve veel huizen nog zowat geen andere voorzieningen zijn (gek toch dat gemeentes er nooit in lijken te slagen om een nieuwbouwwijk te plannen met daarin vanaf het begin ook een maatschappelijke infrastructuur in plaats van alleen huizen in de modder). Mijn huisarts wilde zijn ideaal van een breed zorgaanbod in de wijk realiseren en benaderde het Tilburgse Elisabethziekenhuis voor samenwerking. Daar hadden ze wel oren naar zijn idee. Nu is er een mooie praktijk met de naam GOED: Gezondheidszorg Onder Een Dak. Die GOED bestaat uit een buitenpoli van het ziekenhuis en huisartsenzorg. Naaste buren: Een tandartsen- en een fysiotherapiepraktijk. Mijn huisarts wilde weten wat de SP van zijn idee vond. Nou: Top! Het is een vorm van kleinschalige zorg in de wijk die we voorstaan.

Kleinschalige zorg in de wijk

Nu heeft deze huisarts van de gemeente Tilburg hoegenaamd geen medewerking of facilitering gekregen bij de realisatie van zijn project, en dat is kwalijk. Want ten eerste dient een dergelijk project een groot algemeen maatschappelijk belang in de stad: Het bieden van eerstelijnszorg aan een grote groep wijkbewoners. En ten tweede kan het dienen als een model voor de uitvoering van de wmo: Organiseer je zorg kleinschalig, gedecentraliseerd (dus dichtbij je burgers) en in samenwerking met alle relevante zorgaanbieders. Denk aan ouderen-, gehandicapten- en maatschappelijke zorg (die toch al in alle wijken zitten, vaak met meerdere soorten voorzieningen), huisartsen en andere eerstelijnszorg, thuiszorg, ondersteunende en activerende zorg (activiteitenbegeleiding en begeleiding bij de Algemene Dagelijkse Levensverrichtingen zoals dat heet) etc. Combineer dit met een wmo-wijkloket. Betrek er ook de Brede Scholen bij die in veel gemeentes al worden ontwikkeld.

Wijkverpleegkundige

En iets heel belangrijks: Breng de wijkverpleegkundige terug, de spil van deze kleinschalige zorg in de wijk. De vrouw of man die de wijkbewoners en hun zorgbehoefte kent en die samen met de huisarts de brug is tussen de zorgbehoeftige wijkbewoner en de zorgaanbieders. Oh ja: Deze wijkverpleegkundige en die huisarts zijn ook in veel gevallen de aangewezen professionals om zorg te indiceren. Wat dus betekent dat de centrale indicatieorganen verleden tijd kunnen worden en da’s maar goed ook. Deze bureaucratische, autoritaire en geldverslindende ondingen zijn een ware plaag voor de zorg, zowel voor zorgaanbieders als –vragers.

Indicatie vanuit vertrouwen

Maak als gemeente afspraken over de indicatiestelling met de indicatiestellers, controleer steekproefsgewijs en voila: Je inwoners zijn voorzien van adequate zorg die ook nog eens efficiënt en doelmatig is georganiseerd, waardoor je veel kosten kunt besparen. Zeker op lange termijn: Kosten lopen immers vaak voor de baten uit. Een juiste indicatiestelling op basis van bekendheid met iemands persoonlijke situatie en passende zorg in de wijk zijn niet alleen socialer en humaner maar ook voordeliger: De zorgontvanger blijft langer zelfstandig, voelt zich prettiger en hoeft dus minder snel een beroep te doen op andere, duurdere gemeentelijke en overige voorzieningen. Hetzelfde geldt voor zijn of haar mantelzorgers.

Gezondheidszorg Onder Een Dak, Kleinschalige Zorg in de Wijk inclusief wijkloket, indicatiestelling op basis van vertrouwen en zoveel mogelijk door de eerstelijnszorgverlener: Zo ziet echte maatschappelijke ondersteuning eruit. Die in de meeste gevallen hoe dan ook niet kan worden geboden door familieleden of de buurvrouw, zoals het kabinet wil. Op de korte termijn levert dat wel een besparing op maar ook veel sociale ellende en op de langere termijn heel veel maatschappelijke kosten. Wat het in elk geval niet oplevert, is meer sociale samenhang, nog zo’n argument waarmee de kabinetten Balkenende ons de wmo in de maag hebben gesplitst. Professionele zorgverleners zijn er allang achter. Het is te hopen dat wethouders, ambtenaren en raadsleden het inmiddels ook door hebben.

Weblog Veerle Slegers