Tilburg

De eerste termijn van SP fractievoorzitter Helma Oostelbos over de begroting 2020 van de Gemeente Tilburg:
Gezond en gelukkig, het motto van dit bestuursakkoord, het motto van dit college. Gelukkig en gezond zijn – wie wil dat niet? Dat willen we allemaal, gelukkige en gezonde Tilburgers, liefst alle 217.259 Tilburgers. Wat zou dat mooi zijn. Maar het blijft helaas bij woorden, bij veel beloftes en weinig geven. De plannen van het college voor het komende jaar dragen pijnlijk weinig bij aan het geluksgevoel of de gezondheid in onze stad. En de mensen die het minste hebben, die zijn weer de klos.

“Een leuke hippe stad willen we zijn” zegt de wethouder financiën. Maar voor wie? Voor de happy few alleen? Voor de mensen die het toch al prima gaat? Of voor de mensen die hulp van de gemeenschap en de gemeente het hardste nodig hebben? Als SP gaan wij niet voor hip maar voor hulp: wij gaan bovenal voor een optimaal sociale stad. Dat doen we sinds jaar en dag.

Het vorige gemeentebestuur, waarin onze wethouder sociale zaken deed, was heel goed onderweg, weten we uit tal van betrouwbare beoordelingen. Ook deze periode zijn wij ingegaan met de belofte dat we staan voor een sociaal Tilburg. Ons beleid werd ‘on hold’ gezet doordat de liberalen van de VVD in het nieuwe gemeentebestuur verschenen en de socialen van de SP eruit verdwenen. Nu gaat ons verrechtste gemeentebestuur nog een stap verder. Er wordt schaamteloos bezuinigd op armoedebeleid. Er is geen cent beschikbaar voor noodzakelijke steun aan sportverenigingen. Geld voor groen verdwijnt in potjes voor stenen.

Deze begroting zet straks heel veel, veel te veel mensen in de kou en aan de kant. Als SP keuren wij dat ten zeerste af. Daarover wil ik dan ook een motie indienen. Niet fijn aan het begin van dit begrotingsdebat maar wel nodig. Aan het einde van mijn betoog kom ik daar op terug.

Als we beleidskeuzes afkeuren, komt dat omdat wij andere beleidsvoorstellen willen. Laat ik onze voornaamste eisen, die in de begroting voor komend jaar moeten, nog maar even noemen:

- Wij willen een stad waarbij de sociale tweedeling, het verschil tussen rijk en arm kleiner wordt in plaats van groter;

- Wij willen een stad waarbij echt iedereen mee kan doen, de stad is er voor iedereen, niet alleen voor de Happy Few;

- Wij willen een stad waar het gemeentebestuur consequent kiest voor mensen in plaats van stenen;

- Wij willen een stad waarin gekozen wordt voor duurzaam groen in plaats van lompe logistieke dozen in het landschap;

- Wij willen een stad met minder hittestress en meer frisse lucht;

- Wij willen een stad waarin we niet voor leegstand bouwen, of dat nu een leegstaand Stadsbalkon is van 1 miljoen, een onzeker Mindlabs van 28 miljoen en een PlanT waarvan nog geen kwart verhuurd is en voor 76% leegstand dreigt;

- Wij willen een stad die de wijken en dorpen net zo belangrijk vindt als het centrum van de stad. Een stad waarin we niet zomaar even een Pieter Vredestraat aanleggen en die daarna nauwelijks wordt gebruikt; Zelfs Roy Donders zag het niet meer zitten.

- En wij willen een stad met een gemeentebestuur dat niet van elk gat dat gegraven wordt meteen een bodemloze put maakt waarin honderdduizenden en soms miljoenen euro’s gemeenschapsgeld in worden gestort.
Ik som even op:
De Stadskantoren 50 miljoen duurder dan afgesproken
Winkelgebied binnenstad 15 miljoen duurder dan afgesproken
Busstation 2,1 miljoen duurder
Recent de fietstunnel € 850.000
De fout bij Koningshoeve die ook geld gaat kosten

Als ik dit even optel kom ik tot een bedrag van minstens 68 miljoen euro aan overschrijdingen. Geld dat weg is. Wat hadden we daarvan kunnen doen?
Ik stel voor vanaf nu de volgend hoofdregel te hanteren: Geld weg? Wethouder weg! Anders blijven we opgescheept met gemeentebestuurders die kennelijk een gat in hun hand hebben en de stad daarvoor laten opdraaien. Genoeg is genoeg!

Alsof dat verdwenen geld niet erg genoeg is, hebben we ook de enorme afbraak van het armoedebeleid. Hoezo “Gezond en Gelukkig”?

Kort geleden spraken we hier over die zogenaamde bijstelling van het gemeentelijke armoedebeleid. Wat een teleurstelling. Dat lees je ook in brieven die we uit de stad daarover krijgen. Ik neem aan dat de andere fracties die ook krijgen – en lezen! Een paar citaten uit meldingen die wij kregen:

- “In de bijstand ben je gewoon straatarm”
- “Die 100 euro die er straks af gaat door het schrappen van de individuele inkomenstoeslag, dat zijn de 100 euro waar ik een warme jas en een paar schoenen (goedkope rommel uiteraard) van kan kopen. Het wordt nog krapper. Ik kan niet minder eten, moet ik gaan stelen?”
- “Energiebespaarplan” is nep, de mensen bezuinigen nu al, mijn huis is koud, als er bezoek komt zet ik de verwarming iets hoger. Die energieteams bestaan al jaren en wat radiatorfolie en led-lampjes helpen echt niet.”

Sinds het bekend worden van de uitkleedplannen van het armoedebeleid krijgen we als SP een heleboel vragen over het voorstel. Mensen zijn bang en onzeker, mensen die de inkomenstoeslag verliezen, mensen die 10,00 euro per maand minder vergoed krijgen voor de ziektekostenverzekering en mensen met inkomens tussen de 120 en 130 % van het sociaal minimum mogen geen gebruik meer maken van de meedoen-regeling waarmee ze bijvoorbeeld een busabonnement kunnen betalen en daardoor niet in een isolement terecht komen.

We hadden toch een innovatiefonds om nieuw beleid te proberen? Ons plan: laat ons eerst dat maatwerk toe gaan passen en dan kijken of de bezuinigingen nog nodig zijn! Er zijn momenteel 6.700 , 6.700 mensen die tussen de 120 en 130 % van het bestaansminimum verdienen en daardoor gebruik kunnen maken van de meedoen-regeling. Vanaf 2021 kan dat niet meer.

Het gemeentebestuur moet zich, met de coalitie die dit toestaat, van ons de ogen uit de kop schamen. We hebben het hier over Tilburgers, over onze werkende armen, die het toch al onnoemelijk zwaar hebben. Bijna 7000 Tilburgers.

En nu de treurige en kortzichtige wijzigingen in de huishoudelijke hulp. Met dit rechtse gemeentebestuur gaan we van een algemene voorziening waarbij mensen recht hadden op 3 uur huishoudelijke hulp per week, naar een maatwerkvoorziening waarbij mensen als basis recht hebben op 2 uur per week. Een bezuiniging ingegeven doordat het Rijk de WMO bijdrage voor iedereen, rijk of arm, gelijk heeft gemaakt en dat pas evalueert over een jaar. Maar in Tilburg – waar we ooit voorop liepen met sociaal beleid - gaan we nu dat mogelijke tekort al van te voren afdekken met een bezuiniging op mensen die onze hulp hard nodig hebben.

En bedenk daarbij even dat de partijen die wij in dit gemeentebestuur hebben ook in Den Haag de dienst uitmaken: VVD, CDA en D66. Dat in Tilburg niet de ChristenUnie dat beleid accordeert, maar bij ons notabene GroenLinks. Dat doet denk ik pijn bij veel linkse en groen stemmers.

Ik ben niet met cynisme geboren, maar dat gevoel bekruipt mij wel, als ik dan moet horen dat we eerst onze eigen burgers in de kou zetten en daarna in Den Haag gaan lobbyen om de bestuurders daar warm te maken voor beter beleid. Jonge, jonge… Laat ik nog maar eens het belang onderstrepen van ons amendement: eerst maatwerk leveren en dan pas te kijken of bezuinigingen überhaupt wel nodig zijn.

Overigens hebben de 6.500 mensen die van de huishoudelijk hulp afhankelijk zijn de brief met de wijzigingen al gekregen terwijl de gemeenteraad van Tilburg nog moet beslissen over het voorstel. Dat slaat natuurlijk nergens op. Wat doen wij hier, zitten wij hier voor spek en bonen!

Mag ik ook nog even aandacht voor de zogeheten Klijnsma gelden? Staatssecretaris Klijnsma heeft deze 1.3 miljoen euro jaarlijks beschikbaar gesteld voor kinderen in armoede. Punt. Maar wat doet het Tilburgse gemeentebestuur? Dat besteedt slechts tweederde van dat broodnodige geld aan onze kinderen die opgroeien in onze stad in armoede. Elke derde euro verdwijnt naar elders en wordt onze kinderen onthouden. Wat een slecht voorbeeld aan al onze kinderen en jongeren!

Kon het gemeentebestuur de kinderen wellicht niet vinden of geen plannen bedenken om hun leven een beetje draaglijker te maken? De Johan Stekelenburg Stichting kon dat wel in mei 2019 toen ze 175 bedden kocht voor kinderen die geen eigen bed hadden. En nu gaat de Stichting Quiet 375 matrassen kopen voor kinderen in armoede. Zij weten blijkbaar wel waar en aan wie ze het moeten besteden. U krijgt van ons een motie waarbij wij het gemeentebestuur vragen om met beide stichtingen te overleggen hoe we de Klijnsmagelden tot de allerlaatste eurocent aan onze arme kinderen kunnen besteden. Belofte maakt schuld!

We willen een gezonde stad zijn en daar hoort sporten zeker bij. Sporten werkt heel preventief voor je gezondheid en heeft ook een groot sociaal aspect. En waar kun je dan beter starten dan bij de jeugd? Vandaar leggen we – wederom - onze motie op tafel voor een sportpas. Zodat we aan de voorkant aan het investeren zijn zoals deze begroting aangeeft en niet achteraf vergoeden.
Laat geld nooit een drempel zijn om te gaan sporten

Verder liggen er vele vragen van sportverenigingen over hun accommodatie; de wielerbaan van Pijnenburg, de sporthal van Kunst en Kracht en Volley Tilburg, Weredi hockey, tafeltennis, FC Tilburg. Het is onbegrijpelijk, onfatsoenlijk en oneerlijk dat in deze begroting geen geld voor al die sportieve noden wordt gereserveerd. Dat betekent dus nog langer wachten, en veel sportverenigingen nog verder op achterstand zetten, terwijl hun vrijwilligers alle zeilen bijzetten om het sportieve aanbod aantrekkelijk genoeg te maken en te houden, vooral ook voor jonge Tilburgers. En dat terwijl sport volgens dit gemeentebestuur zo belangrijk is. Hoezo gezond en gelukkig?

Zoals gezegd: wij hebben het wel gehad met dit verrechtste gemeentebestuur. De prijs van het laten meedoen van de VVD betekent dat de liberalen het beleid domineren. Veel geld naar stenen, minder geld naar onze sociale stad en de mensen die het hard te halen hebben. Wat nou gezond en gelukkig?

De SP doet aan dit beleid niet mee. Hieraan verlenen wij geen steun. Dat foute beleid keuren we af. Wellicht dat er komende donderdag nog aanpassingen komen op deze begroting, anders dienen wij een motie van afkeuring in.
En wellicht is het een idee om voor de woorden Gezond en Gelukkig ook maar andere woorden te vinden die beter bij de realiteit passen. Daar denken wij graag over mee.

Helma Oostelbos