Tilburg

Vanavond bespreekt de gemeenteraad de notitie van het college over het nieuwe integratiebeleid. Hieronder de bijdrage in eerste termijn van de SP fractie.

Dank aan het snelle werk van het college om op zo’n korte termijn met een notitie te kunnen komen

Nu wreekt zich dat we voor het onderzoek zoals door mijn fractie voorgesteld niet meer tijd hebben genomen, meer thema’s hebben behandeld en met meer Tilburgers hebben gesproken,

De werkwijze van de commissie om samen te werken met raad en college was in eerste instantie een compromis, maar heeft volgens zijn meerwaarde bewezen.

De werkwijze om slechts twee thema’s grondig te behandelen was een compromis waar mijn fractie niet blij mee was en nu is ook duidelijk waarom: daar waar is gesproken met mensen is veel geleerd en dat had dus ook op andere terreinen moeten gebeuren, met name over samenleven in de wijken, want naast leren en werken is dát waar integratie al dan niet plaatsvindt.

Ik sta hier niet om nog een keer de VVD af te zeiken. Het is prima dat zij met een eigen notitie over integratie komen. Hebben wij ook al eens gedaan. Maar ik begrijp nog steeds niet dat zij zich zo buiten spel hebben gezet door niet mee aan het stuur te willen staan als deze raad eindelijk eens een onderzoek doet naar het integratiebeleid. En ik begrijp niet de belabberde timing om een paar dagen voor deze raadsbehandeling met een notitie te komen die veel eerder in het proces een rol had moeten spelen. Flink amateuristisch allemaal.

Wel delen we een deel van de kritiek zoals die ook door de VVD is verwoord, maar bepaald geen monopolie van deze partij is.

Wij zijn van mening dat er tot nog toe in Nederland en Tilburg amper sprake is geweest van een succesvol integratiebeleid. De nadruk op succesverhalen van individuen is een liberale, haast Amerikaanse wijze van analyseren waar je dus geen steek verder mee komt. Het is goed dat het met steeds meer mensen goed gaat, dat ze een opleiding volgen en werk vinden, maar dat is nog geen integratie, hooguit één van de voorwaarden daarvoor. Want op de meeste gebieden gaat het steeds slechter. Zowel autochtone als allochtone Tilburgers voelen een kloof tussen hen en die wordt groter, de samenleving wordt harder, mensen staan verder van elkaar af dan ooit. Dat was nou net niet de bedoeling.

Vorig jaar al en nu opnieuw wordt geconstateerd dat het beleid van Kleurrijk Tilburg gefaald heeft op veruit de meeste punten. We kunnen om de hete brij heen blijven draaien, maar het is toch echt niet anders. Wij vinden het belangrijk om dat ook als zodanig uit te spreken, zodat dat duidelijk is, ook naar de stad toe. Daartoe zullen wij een motie indienen.

En nu wordt het dus tijd voor een integratiebeleid. Met het opwaarderen van de oude schoenen gaan we dat niet redden, nieuwe middelen zullen moeten worden ingezet. Dat is een zoektocht, want niemand, het college niet, wij niet, maar ook de VVD niet, heeft het recept in handen. Wel willen we een aantal ingrediënten aanreiken.

In de notitie wordt nogal wat staand beleid van het college aangemerkt als succesvol of veelbelovend als het gaat om de bevordering van integratie. Ik kan het daar niet zonder meer mee eens zijn.

De brede school wordt omschreven als een belangrijke bijdrage, maar bij de evaluatie van de brede school vorig jaar werd volgens mij toch vooral duidelijk dat iedereen het weliswaar wel best vond, maar niemand, schoolleiding, docenten, leerlingen noch ouders, kon aangeven wát er nu precies zo goed aan was, wát de meerwaarde was. Het lijkt me sterk dat het college dan wel weet dat de brede school van groot belang is voor integratie.

Hetzelfde, of eigenlijk nog veel erger, geldt voor actief in de wijk. Dat wordt in de notitie gepresenteerd als dé oplossing voor het geconstateerde probleem van moeilijk samenleven in wijken en buurten. Ten eerste wordt een deel van het probleem vertaald als het hebben van te weinig invloed op activiteiten in de wijk, maar dat is nog maar helemaal de vraag. Vervolgens wordt vooral voorgesteld daar niets op te ondernemen want dat zou worden ondervangen door het onvolprezen idee van ‘actief in de wijk’. Wij geloven daar helemaal niets van en stellen dan ook voor dat het college heel concrete, zeg maar SMARTe, doelstelling opneemt zodat we dat ook kunnen toetsen over een jaar of twee.

Verder wordt geconstateerd dat grote verschillen en concentraties problemen en frustraties opleveren. Ook hier wordt voorgesteld om géén beleid op te maken anders dan het doorgaan met herstructureren om wijken aantrekkelijker te maken. Maar herstructureren is een zeer eenzijdige en nogal hardhandige vorm van spreidingsbeleid al durft het college die term daar niet voor te gebruiken. Niet woningen met achterstallig onderhoud, maar hun bewoners worden geruimd, weggestuurd uit de wijk, dat is ook de bedoeling. Maar dat werkt dus niet, het is ongericht, het is beperkt, het is uitermate eenzijdig want het vindt alleen plaats in buurten met veel huurhuizen die het bezit zijn van corporaties. Als het college nou zou voorstellen om wat zij in haar notitie noemt ‘mono-etnische wijken’ te herstructureren zoude we haar nog het voordeel van de twijfel gunnen. Maar daar is geen sprake van. Juist de mono-etnische getto’s worden volstrekt met rust gelaten. Hierover een motie.

Over criminaliteit stond niets in Kleurrijk Tilburg en is in de tijdelijke commissie ook niet gesproken. In deze notitie krijgt het wel een plaats door te verwijzen naar Fijnaut. Daar is niks mis mee. Misschien dat de haast waartoe de VVD het college aanspoort daar nog een bijdrage aan kan leveren, maar dan houdt ’t ook wel op. De Fijnaut-maatregelen op dit gebied hebben de zegen van de raad en onze fractie en moeten eerst maar een zijn beslag krijgen.

In zogenaamde zelforganisaties gelooft onze fractie niet zo erg. Nog nooit is ergens aangetoond dat zij een bijdrage hebben geleverd in het samenleven in Tilburg. In wezen zijn het vooral mono-etnische organisaties die vooral de eigen kring, wat daarvan ook de definitie mag zijn, organiseert. En zelfs dat niet, want niemand kan mij vertellen hoe representatief deze clubs zijn. Sterker nog, in de notitie staan twee Somalische organisaties die zowat op voet van oorlog met elkaar verkeren. Als gesprekspartners voor de gemeente zouden zij zich eerst maar eens moeten bewijzen. Er is niks mis mee deze clubs eens te vragen wie zij nou eigenlijk vertegenwoordigen, want dat STG alle Turken onder haar hoede heeft wil ik niet zonder meer voor mijn rekening nemen. Ik moet er niet aan denken ook, want hoezo zijn alle Tilburgse Turken zozeer hetzelfde dat zij zich door één zo’n club kunnen laten vertegenwoordigen. Er is toch zeker ook geen ‘Autochtone Tilburgse Zelforganisatie’, althans niet een die we serieus zouden willen nemen? Wat ons betreft mogen deze clubs in eigen kring hun culturele activiteiten ontplooien zoals talloze andere clubs dat ook doen, voor eigen rekening of als dat binnen de criteria valt met hulp van Actief in de Wijk. Maar niet meer dan dat. Verder zouden we beter moeten zoeken naar échte invloedrijke clubs of mensen zoals moskees, of sleutelfiguren die niet zozeer een gemeenschap vertegenwoordigen maar daar wel een goede uiting van zijn en aanzien of gezag hebben. Hierover dienen we een motie in.

In de nieuwe notitie worden een aantal problemen gesignaleerd zonder dat daar een richtlijn voor nieuw beleid op volgt. Ik bedoeld de zogenaamde witte vlucht, waarbij autochtone Tilburgers blijkbaar hun biezen pakken als een groep waarin zij wonen, werken of leren uit balans raakt. Dat is wel een van de kernproblemen en op z’n minst zouden we moeten uitspreken dat we dat niet willen en dat we daar iets aan willen doen. Vandaar een motie met deze nog zeer bescheiden doelstelling.

En tenslotte, de notitie constateert terecht dat op veel terreinen waar veel werk verzet moet worden, de gemeente een beperkte macht heeft. We hebben niet veel te zeggen over scholen of bedrijven. Dat klopt, het is ook goed dat te constateren, maar daar moeten we het niet bij laten. Politieke partijen hebben weinig macht over wat hun leden denken. Kerken hebben geen concrete macht over het geloof van hun leden. Niemand kan direct ingrijpen in de hoofden of harten van mensen en da’s maar goed ook. Toch laten partijen hun leden tekenen voor de statuten en uitgangspunten en laten kerken hun leden een vorm van geloofsbelijdenis uitspreken. Zij vormen een gemeenschap en zijn dan ook aan te spreken op wat hen bindt, op wat hen een gemeenschap maakt, op de uitgangspunten die zij zeggen te onderschrijven. Dat is geen macht, dat is samenleving.

Op die plekken waar de gemeente net zo weinig macht heeft over Tilburg als verenigingen of kerken over hun leden, hoeven we dus niet bij de pakken neer te gaan zitten. We moeten Tilburgers kunnen aanspreken op gezamenlijke waarden en normen. We moeten hen actief uitnodigen die te onderschrijven. Daarmee wordt voor die burgers en organisaties duidelijk wat hun eigen verantwoordelijkheid is, waar de gemeente hen ook in zal ondersteunen om die verantwoordelijkheid te kunnen nemen. En ook moet daarin duidelijk worden wat de eigen verantwoordelijkheid van het gemeentebestuur is.

Er bestaat behoefte aan duidelijkheid en aan regels en aan handhaving daarvan. Met macht gaat dat niet lukken, we zullen verleiding en overreding als wapen moeten inzetten. Daarbij is het volgens mijn fractie van belang dat ook helder is waar we het dan over hebben en dat alle actoren die helderheid ook actief onderschrijven. Door het aangaan van zoiets als een convenant over Tilburgerschap. En ongetwijfeld moeten de details daarover bekeken worden, maar de uitgangspunten zoals naar voren gekomen in het onderzoek van de tijdelijke commissie integratie en participatie, én de uitgangspunten zoals geformuleerd in de collegenotitie die we nu bespreken zijn relatief duidelijk. Bij amendement zullen wij voorstellen zo’n convenant aan te nemen en daarmee actief de boer op te gaan. De boel bij elkaar houden vergt eerst dat de boel bij elkaar gebracht wordt. Dat doe je niet op papier maar actief in gesprek met mensen. Dat doe je niet vrijblijvend maar met een echte handtekening.

De SP fractie zal over deze onderwerpen een aantal moties indienen

SP moties integratiedebat