Tilburg

Het stof van de campagne is een beetje opgetrokken. En hoe ziet het slachtveld er na een week uit? Rommelig vooral. Her en der liggen nog lijken en gewonden die doen alsof er niets gebeurd is. Het CDA lijkt nog het meest op de Zwarte Ridder van Monty Python, wiens armen en benen worden afgehakt en toch maar blijft schreeuwen dat hij gewoon door wil gaan. De SP heeft duidelijk aangegeven verantwoordelijkheid te durven nemen voor een coalitie van de winnaars en daarmee respect te tonen voor de verkiezingsuitslag.

De PvdA heeft laten weten verder te willen met wat ze noemen ‘de huidige coalitie’. Maar dan zonder AB natuurlijk, want die bestaat niet meer. Maar kun je nog spreken van een ‘coalitie’? Volgens de PvdA wel: 21 zetels voor PvdA, CDA en GroenLinks, da’s een meerderheid, klaar is Kees. Maar op deze rekenmanier zijn er meer dan zestien coalities te bedenken die allemaal een meerderheid hebben, dus logisch is die redenering niet. Is het een voortzetting van de oude coalitie? Nee ook niet, want drie partijen daaruit hebben zes zetels moeten inleveren en eentje kreeg er vier bij: niet alleen in totaal een verlies, maar toch vooral een teken dat de kiezers deze groep bepaald niet als groep heeft gezien. Als drie van de vier groepsgenoten verliezen, dan heb je dus geen groep meer maar een losse verzameling, net zo nieuw als elke willekeurige andere combinatie.

Volgens PvdA, GroenLinks en CDA is het vorige college erg succesvol geweest en zijn ze daar allemaal zeer tevreden mee. Sterker nog, alledrie beweerden dat zij hun verkiezingsprogramma hebben kunnen uitvoeren. Dat zegt iets over hoe zij het gevoerde beleid uitleggen, óf over het blijkbaar minimale verschil tussen de programma’s van deze drie partijen. Je moet maar durven.

‘De verhoudingen in die nieuwe-ouwe coalitie zijn wel veranderd’, volgens de PvdA. Ja, numeriek wel. Maar de arrogante opstelling van Els Aarts (CDA) belooft verder weinig goeds. In de eerste ronde vorige week zei ze niets meer dan ‘natuurlijk willen wij weer in het college en natuurlijk willen wij het oude beleid voortzetten’. Alsof er niets veranderd was. Dat hield ze vandaag ook nog vol. Sterker nog, Aarts probeerde doodleuk de regie van Hamming over te nemen door voor te stellen ook de VVD bij de coalitie te betrekken. Ze is blijkbaar niet in staat te wennen aan haar positie van niet-meer-de-grootste-partij. Ze maakt het voor zichzelf alleen maar moeilijker om straks in te binden. En dat zal toch echt moeten. Het is wel heel erg onwaarschijnlijk dat het CDA de portefeuille Ruimtelijke Ordening houdt, want je kunt een verliezer nu eenmaal niet de belangrijkste publieke sector in handen laten houden. Het is zelfs onwaarschijnlijk dat Els Aarts terugkeert in het college. Althans, ik zou niet durven. Als lijsttrekker na een historische nederlaag (daar is iedereen het wel over eens) is je positie sowieso onhoudbaar en zou je je conclusies moeten trekken. Om dat niet te doen en vervolgens zelfs doodleuk voor jezelf een plek in het college op te eisen, dan moet politieke verstand toch wel helemaal in je kont zitten. Als de PvdA dat toestaat is ze niet bij machte dit CDA in het juiste gareel te krijgen.

Wat is volgens de PvdA nou het heikele punt om nu níet het gesprek aan te gaan met SP en LST? ‘De Cityring’. Volgens Hamming is zijn partij namelijk gehouden aan de verkiezingsbelofte om de Cityring uit te voeren. Maar volgens mij liggen de zaken in het echt toch anders. De SP vraagt niet aan de PvdA om haar voorkeur voor de cityring op te geven. Wij vragen alleen de mogelijkheid voor Tilburgers om zich voor het eerst zélf uit te spreken over dit plan, en te kunnen kiezen tussen de cityring en één of twee alternatieven. Waarom wil de PvdA dat niet? ‘Omdat het besluit al genomen is na uitvoerige gesprekken en nadat wij volledig overtuigd zijn geraakt van het goede van de cityring’, aldus Hamming. Ook dat ligt volgens mij echt anders.
Het besluit over de Cityring is in het geheim genomen, zónder ook maar één gesprek met iemand anders dan Cityringbedenker Riek Bakker. Bovendien was een half jaar daarvoor ook al het besluit genomen om de Heuvel autovrij te houden. En bovendien druiste de steun van de PvdA aan de cityring toen al in tegen hun verkiezingsbelofte. Geen van alle argumenten om nu koppig vol te houden dus. Bovendien – nogmaals - vraagt de SP niet aan de PvdA om haar standpunt over de cityring te wijzigen. Iemand die zó overtuigd is dat dit een goed plan is moet dat kunnen uitleggen aan de burgers en zonder vrees aan hen durven voorleggen.

De uitvoering van de Cityringplannen is nog niet begonnen. De echte confrontatie met de burgers moet nog volgen, en wel in de komende regeerperiode. Zónder referendum zal élke stap in het Cityringproces op verzet en grote weerstand stuiten. Iedereen die de verkeerssituatie in zijn eigen straat achteruit vindt gaan zal zich – terecht - beroepen op het gebrek aan inspraak. De Cityring wordt een enorm hoofdpijndossier en de PvdA zal het zelf moeten trekken. Een referendum kan alleen maar gunstig zijn voor de PvdA. Niemand zal spreken van kiezersbedrog als de PvdA de kiezers directe inspraak en zeggenschap geeft. Als de uitslag is dat Tilburgers vóór de cityring zijn maakt dat het proces van werkelijk aanleggen van dat ding een stuk eenvoudiger. En als Tilburgers voor een alternatief plan kiezen behoedt dat de PvdA (en heel Tilburg) voor een kapitale vergissing. Een ‘win-win situatie’ dus.

Op alle andere belangrijke onderwerpen valt tussen de PvdA en de SP prima te praten. Met de SP in het college kan de PvdA haar eigen programma sneller en makkelijker uitvoeren dan nu het geval is. Maar minstens zo belangrijk is de verandering op punten die níet altijd de koppen van de krant halen. Negentig procent van het beleid is vaak te klein om in het nieuws te komen, maar wel heel belangrijk voor burgers. Over die zaken wordt in de verkiezingscampagne en bij de college-onderhandelingen níet gesproken. Hoeft ook niet. Maar bij voortzetting van het huidige college teken je er ook voor dat op die punten niets veranderd, terwijl daar wél grote kansen liggen. Kijk als burger eens om je heen in je eigen omgeving. Schrijf drie dingen op die je dwars zitten of zou willen veranderen. En bezie dan eens of dat nou de onderwerpen zijn waarover het debat in de campagne, in de raad of in de krant gevoerd wordt. Dik kans dat twee van de drie daar niet in voorkomen. Dát zijn punten waarop je de komende vier jaar dan ook niet veel hoeft te verwachten. Zo werkt het nou eenmaal: een zelfde college in nieuwe verhoudingen past op de hoofdlijnen wel wat beleid aan, maar op veruit de meeste punten blijft het business as usual.

Het spel is al een eind op weg: de komende dagen gaan PvdA, CDA en GroenLinks aan elkaar snuffelen en vrijdagavond krijgen we daar een verslag van. Maar het spel is nog niet uit. Wat mij betreft blijven alle opties gewoon open totdat een nieuw college is geïnstalleerd. It ain’t over ‘till the fat lady sings.

Reageer op dit artikel