Tilburg

Op 24 september jl. was SP-raadslid Henri Mandemaker spreker over TTIP bij het Hartslagcafe in een vol Paradox. Samen met econoom Koen Berden (EUR en Ecorys) en jurist Anne Meuwisse (TiU) ging hij in debat over dit vrijhandelsverdrag waarover momenteel door de Europese Unie en de VS wordt onderhandeld. Mandemaker was hiervoor door de Universiteit van Tilburg uitgenodigd aangezien eerder dit jaar zijn motie ‘Tilburg tegen TTIP’ door een meerderheid in de Tilburgse gemeenteraad is aangenomen.

Door de EU en VS wordt momenteel over het megaverdrag TTIP (Transatlantic Trade and Investors Protocol) onderhandeld, om daarmee handel en investeringen te bevorderen door quota en importheffingen weg te nemen, en regelgeving te standaardiseren. Er is bijna geen sector die hierdoor niet wordt beïnvloed.

In hun bijdragen zagen Berden en Meuwisse in eerste instantie nog kansen voor TTIP in termen van ‘economische groei’ en ‘kansen om de VS de Europese normen ten aanzien van duurzaamheid en vergroening te laten overnemen’. Maar in het debat gaven ze Mandemaker toch regelmatig gelijk in zijn argumenten waarom Nederland TTIP vooral niet moet willen. Aan het einde van het debat bleek dan ook niemand in de zaal nog een voorstander van TTIP te zijn.

Op de eerste plaats, omdat TTIP de bescherming van burgers ondermijnt. Door de regels van Europa en de VS voor bedrijven gelijk te trekken, wordt het risico gelopen dat Europa de lagere normen en waarden van de VS overneemt. Er zou in TTIP niet alleen naar de economische effecten gekeken moeten worden, maar ook naar maatschappelijke, sociale en culturele effecten. Onze Europese standaarden dienen daarbij gewaarborgd te worden.

Op de tweede plaats omdat het onderhandelingsproces niet democratisch en transparant verloopt. Niet democratisch omdat maatschappelijke organisaties en gemeentes hebben geen inspraak hebben en nauwelijks worden gehoord. En niet transparant, omdat zelfs de Tweede Kamerleden geen inzicht krijgen in de onderhandelingsresultaten tot nu toe. Het is maar de vraag of de Tweede Kamer uiteindelijk überhaupt wel mag stemmen over wel of geen TTIP.

Op de derde plaats bevat TTIP een protocol, ISDS, dat investeerders de mogelijkheid geeft om claims in te dienen tegen landen, op het moment dat door belemmerende regels hun winstgevendheid in gevaar wordt gebracht. Ook de heer Berden gaf hierbij de waarschuwing af, dat ook wat hem betreft ‘alle publieke diensten uitgesloten zouden moeten zijn van deze investeerders bescherming (Investors Protection)’ en dat het dan uiteraard ook niet mag gaan om ‘geprognotiseerde toekomstige winsten’. Gelukkig is ondertussen onder druk van de publieke opinie al wel besloten dat geschillen niet meer achter gesloten deuren beslecht worden, maar in een openbare rechtbank.